KHẢO SÁT CÓ BARÍT LÀ GÌ?
Khảo sát có Barít là một khảo sát x quang kiểm tra thực quản, dạ dày, ruột non và đại tràng qua đó ống tiêu hóa được tráng hoặc lấp đầy bằng một chất tương phản gọi là barít- một chất làm hình ảnh chụp bằng tia x trắng sáng. Ngoài ra một ít khí được đưa vào để tăng tương phản hình ảnh hơn nữa; khảo sát này được gọi là “tương phản khí” hay “đối quang kép”
Đối với khảo sát đường tiêu hóa trên, nó được gọi là bữa ăn barít hoặc thông qua bột barít để khảo sát ruột non. Đối với khảo sát đường tiêu hoá dưới, nó được gọi là bơm barít.
CÁC ỨNG DỤNG PHỔ BIẾN CỦA KHẢO SÁT NÀY LÀ GÌ?
Đối với khảo sát thực quản dạ dày tá tràng có barít (bữa ăn barít): để quan sát chức năng đường tiêu hóa hoặc phát hiện những bất thường như loét, khối u hoặc viêm thực quản, dạ dày và tá tràng.
Đối với phương pháp khảo sát bơm barít: để quan sát đại tràng nhằm tìm các tổn thương loét, khối u lành tính (ví dụ như Polyps), ung thư, hoặc dấu hiệu của một số bệnh đường ruột khác
CÁC LỢI ÍCH VÀ RỦI RO CỦA KHẢO SÁT LÀ GÌ?
CÁC LỢI ÍCH
Đây là một thủ thuật không xâm lấn rất an toàn, hiếm khi có biến chứng.
Bệnh nhân có thể trở lại hoạt động bình thường sau khi khảo sát.
Quá trình chụp ảnh nhanh và dễ chịu.
Khảo sát X-quang thường qui có thể cung cấp đủ thông tin để tránh các thủ thuật can thiệp như nội soi đại tràng.
CÁC RỦI RO
Một số bệnh nhân có thể bị dị ứng với các hương liệu thêm vào một số thương hiệu của Barít. Nếu bệnh nhân đã từng trải qua phản ứng dị ứng sau khi ăn sô cô la, một số loại hoa quả hoặc trái cây thuộc họ cam quýt, hãy thông báo ngay cho bác sĩ hoặc kỹ thuật viên hình ảnh trước khi khảo sát
Một số barít có thể được giữ lại, dẫn đến sự tắc nghẽn của hệ tiêu hóa. Do vậy, bệnh nhân thường bị tắc nghẽn ở đường tiêu hóa không nên trải qua loại khảo sát này.
Liều bức xạ từ khảo sát này thì tương tự liều lượng mà như một người bình thường tiếp nhận từ bức xạ nền (background radiation) trong thời gian 8-16 tháng.
CHUẨN BỊ KHẢO SÁT NHƯ THẾ NÀO?
Đối với khảo sát thực quản dạ dày tá tràng có barít (bữa ăn barít), yêu cầu nhịn ăn uống 8 giờ trước khi khảo sát. Có nghĩa là không dùng bất kỳ thức ăn hoặc đồ uống nào.
Đối với chụp đại tràng có bơm barít, bệnh nhân sẽ được bác sĩ điều trị kê toa thuốc và hướng dẫn cụ thể việc làm sạch ruột trước khi khảo sát.
Trước khi tiến hành khảo sát có barít, phụ nữ nên luôn thông báo cho bác sĩ hoặc kỹ thuật viên hình ảnh việc họ có mang thai hoặc nếu có bất kỳ khả năng nào là họ đang mang thai.
KHẢO SÁT ĐƯỢC THỰC HIỆN NHƯ THẾ NÀO?
Chụp thực quản dạ dày tá tràng
Bệnh nhân sẽ được yêu cầu bước lên bệ của máy chụp x- quang
Sau đó, bệnh nhân sẽ được yêu cầu uống một cốc dung dịch barít lỏng, trông giống như một ly sữa màu trắng, có mùi vị như phấn.
Bác sĩ chẩn đoán hình ảnh hoặc kỹ thuật viên hình ảnh sẽ ghi hình việc di chuyển chất barít vào thực quản và dạ dày của bệnh nhân trên màn hình huỳnh quang.
Sau đó bàn chụp sẽ được chuyển đến một vị trí nằm ngang và bệnh nhân sẽ nằm xuống khi Bác sĩ chẩn đoán hình ảnh hoặc kỹ thuật viên hình ảnh đã có được hình ảnh của thực quản, dạ dày và tá tràng của bệnh nhân.
Bệnh nhân sẽ được yêu cầu nín thở để tránh làm mờ các hình ảnh. Đồng thời theo chu trình, bệnh nhân sẽ được yêu cầu di chuyển vào các vị trí khác nhau trong khi đứng và lăn tròn với các vị trí khác nhau trong khi nằm trên bàn khảo sát.
Việc khảo sát thường được hoàn tất trong vòng 20 phút.
Nếu cần thiết phải theo dõi, bệnh nhân sẽ được yêu cầu chờ đợi từ 30 phút đến vài giờ để theo dõi đường đi của barít qua đường ruột. Việc chụp X-quang bụng của bệnh nhân sẽ được thực hiện theo chu trình.
Chụp đại tràng có barít
Bệnh nhân sẽ nằm nghiêng trên bàn chụp x-quang.
Sau đó một ống thông sẽ được đưa vào trực tràng.
Bác sĩ chẩn đoán hình ảnh hoặc kỹ thuật viên hình ảnh sẽ đưa một hỗn hợp barít và nước vào trong ruột già của bệnh nhân qua ống thông.
Không khí cũng có thể được bơm qua ống thông để giúp chất barít trám lên niêm mạc đại tràng.
Bệnh nhân có thể thay đổi vị trí thường xuyên để bác sĩ chẩn đoán hình ảnh và/hoặc kỹ thuật viên hình ảnh quan sát được hình ảnh của đại tràng từ nhiều góc cạnh. Khi chụp hình, bệnh nhân sẽ được yêu cầu nín thở để đảm bảo hình ảnh ruột già được rõ ràng.
Sau khi hoàn tất việc chụp các hình ảnh X-quang, phần lớn barít được thu vào một túi, và bệnh nhân sẽ được hướng dẫn đến nhà vệ sinh để thải bỏ lượng barít và khí còn lại.
Khảo sát thường mất khoảng 30 đến 60 phút.
ĐIỀU GÌ XẢY RA SAU KHẢO SÁT ?
Bệnh nhân có thể trở lại ăn uống bình thường và uống thuốc, trừ khi có chỉ định khác của bác sĩ.
Bệnh nhân được khuyến khích uống nước bổ sung trong vòng 24 giờ sau khi kiểm tra để tránh táo bón.
Chất Barít có thể biến màu phân thành xám hoặc trắng trong vòng 48 đến 72 giờ sau khảo sát .
KHI NÀO BỆNH NHÂN CÓ KẾT QUẢ?
Khảo sát của bệnh nhân sẽ được xem bởi bác sĩ chẩn đoán hình ảnh. Bác sĩ chỉ định sẽ được thông báo ngay lập tức về bất kỳ phát hiện nào đáng nghi ngờ. Bệnh nhân sẽ nhận được kết quả trong cùng ngày hoặc trong vòng hai ngày tùy theo yêu cầu lâm sàng và chẩn đoán bệnh.
