Sinh thiết khối u vùng bụng bằng kim là gì?

Khối u trong ổ bụng là một tổn thương đặc, một vùng mô bất thường nằm bên trong một tạng đặc của ổ bụng như gan, tụy, thận hoặc một hạch bạch huyết bệnh lý trong khoang phúc mạc. Các khối u này thường được phát hiện qua các khảo sát siêu âm hoặc chụp cắt lớp (CT). Tuy nhiên, không phải lúc nào các khảo sát chẩn đoán hình ảnh này cũng có thể cho biết khối u là lành tính hay ác tính.

Thủ thuật sinh thiết bằng kim là lấy một số tế bào ở vùng nghi ngờ bên trong cơ thể và khảo sát chúng dưới kính hiển vi để xác định chẩn đoán.

Khi sinh thiết khối u vùng bụng bằng kim, bác sĩ chẩn đoán hình ảnh thường sử dụng hướng dẫn của siêu âm hoặc CT để đưa các dụng cụ vào đúng vị trí có sự tăng trưởng bất thường.

Bệnh nhân nên chuẩn bị như thế nào?

Bệnh nhân sẽ được hướng dẫn nhịn ăn hoặc uống trong 8 giờ trước khi sinh thiết. Tuy nhiên, bệnh nhân có thể uống các loại thuốc thường dùng của mình với một ít nước.

Trước khi thực hiện thủ thuật, bệnh nhân nên thông báo cho bác sĩ tất cả các loại thuốc đang sử dụng, và dị ứng nếu có, đặc biệt với các loại thuốc gây tê. Bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân ngưng sử dụng thuốc aspirin hoặc thuốc làm loãng máu ba ngày trước khi thực hiện thủ thuật.

Đồng thời, bệnh nhân cũng phải thông báo cho bác sĩ về các bệnh lý cũng như tình trạng sức khỏe của mình gần đây.

Bệnh nhân sẽ được yêu cầu điền Bảng câu hỏi và Giấy chấp thuận trước khi khảo sát.

Bệnh nhân có thể được yêu cầu thay một phần hoặc cả trang phục bằng áo choàng trong quá trình khảo sát.

Trong trường hợp sinh thiết bằng kim dưới hướng dẫn của CT, bệnh nhân cũng có thể được yêu cầu tháo nữ trang và bất kỳ vật dụng hoặc trang phục bằng kim loại có thể gây cản trở cho sự lan truyền của tia X. Bệnh nhân nữ phải luôn thông báo cho bác sĩ nếu có khả năng đang mang thai. Một vài thủ thuật thực hiện dưới hướng dẫn của hình ảnh thường sẽ không được thực hiện trong thời kỳ mang thai vì tia X có thể gây hại cho thai nhi. Nếu việc chụp X-quang là cần thiết, phải thực hiện các biện pháp phòng ngừa để giảm thiểu tối đa phơi nhiễm bức xạ cho thai nhi.

Khuyến cáo bệnh nhân nên có thân nhân hoặc bạn bè đi cùng và đưa bệnh nhân về nhà sau khi xuất viện.

Thủ thuật được thực hiện như thế nào?

Các thủ thuật ít xâm lấn dưới hướng dẫn của hình ảnh như sinh thiết khối u vùng bụng bằng kim thường sẽ do bác sĩ chẩn đoán hình ảnh thực hiện, người được đào tạo chuyên sâu về kỹ thuật này.

Sinh thiết khối u vùng bụng bằng kim dưới hướng dẫn của hình ảnh thường được thực hiện trong khu điều trị nội trú.

Bệnh nhân sẽ được đặt ở tư thế nằm ngửa, nằm sấp hoặc nằm nghiêng tùy vào vị trí của khối u được chẩn đoán trước đó bằng kỹ thuật hình ảnh.

Dưới hướng dẫn của siêu âm hoặc CT, bác sĩ chẩn đoán hình ảnh sẽ xác định vị trí khối u, lựa chọn đường đi vào khối u an toàn nhất và đánh dấu vị trí đâm kim trên da. Vùng da quanh vị trí đâm kim sẽ được vệ sinh và khử trùng, sau đó phủ một tấm khăn phẫu thuật vô trùng.

Thuốc gây tê tại chỗ sẽ được tiêm để làm tê vị trí đâm kim.

Thủ thuật sinh thiết bằng kim dưới hướng dẫn của CT cần có sự hợp tác của bệnh nhân (như nằm yên trên bàn chụp CT) và bệnh nhân có thể sẽ cần nín thở lặp đi lặp lại chính xác ở cùng vị trí.

Bác sĩ sẽ rạch một đường rất nhỏ tại vị trí đâm kim sinh thiết vào. Dưới hướng dẫn của hình ảnh, bác sĩ chẩn đoán hình ảnh sẽ đâm kim vào vị trí đã được đánh dấu và hướng kim vào khối u. Khi lấy các mẫu mô, bệnh nhân có thể nghe tiếng lách cách từ dụng cụ lấy mẫu. Sau khi lấy mẫu, bác sĩ sẽ rút kim ra và lấy các mẫu mô đã thu thập được.

Quy trình này có thể lặp lại một hoặc hai lần.

Khi hoàn tất thủ thuật sinh thiết, vị trí sinh thiết sẽ được băng ép để cầm máu và vùng da hở cũng được băng lại. Bệnh nhân sẽ được chuyển đến khu vực theo dõi hoặc trở về phòng bệnh nhân ở khu nội trú. Nếu cần thiết, bác sĩ sẽ thực hiện thêm các khảo sát hình ảnh sau đó để loại trừ các biến chứng nhẹ.

Thông thường thủ thuật này được hoàn tất trong vòng một giờ.

Bệnh nhân sẽ gặp vấn đề gì trong và sau quá trình thực hiện thủ thuật?

Khi tiêm thuốc gây tê tại chỗ, bệnh nhân sẽ có cảm giác châm chích nhẹ. Bệnh nhân có thể cảm thấy sức ép nhẹ khi đâm kim sinh thiết vào. Vùng này sẽ bị tê trong một thời gian ngắn.

Bệnh nhân cần nằm yên trong quá trình thực hiện thủ thuật và cần nín thở nhiều lần trong quá trình sinh thiết. Điều quan trọng là bệnh nhân cố gắng duy trì việc nín thở mỗi lần như nhau để đảm bảo đâm kim vào đúng vị trí.

Bệnh nhân thường sẽ được tháo băng một ngày sau khi thực hiện thủ thuật và có thể tắm bình thường.

Bệnh nhân không nên cố gắng hoạt động thể chất (như nâng vật nặng, lên xuống cầu thang nhiều, chơi thể thao, v.v) trong vài ngày sau khi sinh thiết. Bệnh nhân sau đó sẽ sớm trở lại các hoạt động thường ngày.

Bệnh nhân có thể cảm thấy đau tại vị trí sinh thiết khi thuốc tê hết tác dụng, tuy nhiên tình trạng này sẽ cải thiện.

Trong một số trường hợp, tình trạng chảy máu có thể xảy ra trong ổ bụng, phát sinh từ tạng đặc có khối u hoặc từ chính hạch bạch huyết liên quan. Tình trạng này được gọi là xuất huyết trong ổ bụng và đôi khi cần can thiệp phẫu thuật để cầm máu. Bệnh nhân sẽ phải thanh toán cho tất cả các điều trị phát sinh.

Ai sẽ là người diễn giải kết quả và bệnh nhân sẽ nhận kết quả bằng cách nào?

Bác sĩ giải phẫu bệnh sẽ khảo sát mẫu bệnh phẩm được lấy từ bệnh nhân và đưa ra chẩn đoán cuối cùng để có thể bắt đầu kế hoạch điều trị. Bác sĩ điều trị sẽ là người thông báo kết quả cho bệnh nhân.

Các lợi ích so với nguy cơ của thủ thuật này là gì?

Lợi ích

Sinh thiết bằng kim là một phương pháp đáng tin cậy để lấy các mẫu mô giúp chẩn đoán khối u là lành tính hay ác tính.

Sinh thiết bằng kim là thủ thuật ít xâm lấn hơn sinh thiết bằng phẫu thuật hở và kín vì cả hai loại phẫu thuật này thường có đường rạch da lớn hơn đồng thời phải gây tê tại chỗ hoặc gây mê toàn thân.

Thông thường, thủ thuật này không gây đau và cho kết quả chính xác như lấy mẫu mô bằng phẫu thuật.

Thời gian hồi phục ngắn và bệnh nhân có thể sớm trở lại với các hoạt động thường ngày.

Nguy cơ

Bất kỳ thủ thuật xâm lấn nào cũng đều có nguy cơ nhiễm trùng. Nguy cơ nhiễm trùng cần điều trị kháng sinh là rất thấp, ít hơn 1/1000 trường hợp.

Xuất huyết bên trong ổ bụng có thể xảy ra nhưng hiếm gặp.

Các hạn chế của sinh thiết khối u vùng bụng bằng kim?

Đối với các khối u đã bị hoại tử một phần, các mô thu thập được trong quá trình sinh thiết bằng kim có thể sẽ không đủ để giúp chẩn đoán bệnh.

Để biết thêm thông tin và đặt hẹn, vui lòng liên hệ Khoa Chẩn đoán hình ảnh qua số (08) 54 11 34 00.