Bệnh Tim Mạch Kiêng Ăn Gì? Lời Khuyên Dinh Dưỡng Cho Người Bị Bệnh Tim Mạch

Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh cho người mắc bệnh tim mạch nhằm mục đích kiểm soát cân nặng, điều hòa lượng đường trong máu, giảm huyết áp và cholesterol để ngăn ngừa tái phát bệnh và bảo vệ tim. Vậy bệnh tim mạch kiêng ăn gì? Sau đây là những nhóm thực phẩm người bệnh tim mạch không nên ăn hoặc chỉ ăn với số lượng nhỏ để nhanh chóng hồi phục sức khỏe tim mạch. 

1. Tác động của chế độ ăn uống đến sức khỏe tim mạch.

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tim mạch. Việc tiêu thụ thực phẩm giàu cholesterol xấu có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, do đó, câu trả lời đầu tiên cho thắc mắc: “Bệnh tim mạch kiêng ăn gì?” đó là người bệnh tim cần hạn chế các loại thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa. Kiểm soát mức cholesterol trong cơ thể là một trong những biện pháp giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch.

Tuy nhiên, nếu chỉ tránh thực phẩm có hại là chưa đủ. Để tăng cường sức khỏe tim mạch, cần bổ sung vào chế độ ăn uống các thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, chất xơ và chất béo tốt. Những thực phẩm này không chỉ giúp cải thiện hệ tim mạch mà còn tăng cường sức đề kháng chống lại bệnh tật.

Thay đổi thói quen ăn uống không phải là điều dễ dàng, đặc biệt khi thói quen này đã hình thành qua nhiều năm. Tuy nhiên, để có một trái tim khỏe mạnh, chúng ta cần chủ động điều chỉnh chế độ dinh dưỡng phù hợp. Điều này không chỉ là trách nhiệm cá nhân mà còn đòi hỏi sự chung tay của cả gia đình trong việc xây dựng một lối sống lành mạnh. Lựa chọn thực phẩm đúng đắn sẽ giúp định hình sức khỏe về lâu dài.

Bước đầu tiên để cải thiện chế độ ăn uống là nhận thức rõ về lượng calo nạp vào cơ thể mỗi ngày, điều này phụ thuộc vào độ tuổi, giới tính, mức độ hoạt động và tình trạng sức khỏe tổng thể. Việc tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng một thực đơn phù hợp là điều cần thiết. Khi nắm được bệnh tim mạch kiêng ăn gì và kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh cùng thói quen tập thể dục đều đặn, nguy cơ mắc bệnh tim sẽ giảm đáng kể, giúp duy trì sức khỏe tim mạch bền vững.

2. Những nhóm thực phẩm người bệnh tim mạch nên kiêng

2.1. Thực phẩm giàu chất béo bão hòa và chất béo trans

Chất béo bão hòa và chất béo trans có thể làm tăng mức cholesterol xấu (LDL) trong máu, gây tích tụ mảng bám trong động mạch, dẫn đến xơ vữa động mạch và tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ. Nếu không biết người bệnh tim mạch kiêng ăn gì thì đây là một trong những nhóm thực phẩm cần tránh.

Các thực phẩm giàu chất béo bão hòa bao gồm bơ, mỡ động vật, thịt đỏ nhiều mỡ; còn chất béo trans thường có trong thực phẩm chiên rán, đồ ăn nhanh và bánh nướng công nghiệp. Người bệnh tim mạch nên hạn chế tối đa những thực phẩm này và thay thế bằng chất béo lành mạnh từ dầu ô liu, cá béo hoặc các loại hạt.

2.2. Thực phẩm chứa nhiều muối (natri)

Câu trả lời thứ hai cho vấn đề người bệnh tim mạch kiêng ăn gì đó là cần phải giảm lượng muối nạp vào cơ thể.

Việc tiêu thụ quá nhiều muối có thể gây giữ nước, làm tăng áp lực lên thành mạch và khiến huyết áp tăng cao, tạo gánh nặng cho tim. Những thực phẩm chứa hàm lượng muối cao bao gồm đồ hộp, dưa muối, xúc xích, khoai tây chiên và các loại nước chấm như nước mắm, nước tương. Để bảo vệ sức khỏe tim mạch, người bệnh nên kiểm soát lượng muối tiêu thụ hằng ngày, ưu tiên thực phẩm tươi và sử dụng các gia vị tự nhiên thay thế muối.

2.3. Đồ ngọt và thực phẩm giàu đường

Lượng đường dư thừa trong chế độ ăn uống không chỉ làm tăng nguy cơ béo phì mà còn gây kháng insulin, dẫn đến bệnh tiểu đường – một yếu tố nguy cơ hàng đầu của bệnh tim mạch. 

Bánh kẹo, nước ngọt có gas, các loại siro và thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều đường tinh luyện, dễ gây rối loạn chuyển hóa và ảnh hưởng tiêu cực đến hệ tim mạch. Người bệnh tim nên ưu tiên đường tự nhiên từ trái cây tươi thay vì sử dụng đồ ngọt nhân tạo.

2.4. Thực phẩm chế biến sẵn và đồ ăn nhanh

Thực phẩm chế biến sẵn như pizza, hamburger, snack thường chứa nhiều chất béo trans, muối và calo rỗng, không cung cấp đủ chất dinh dưỡng cần thiết mà lại làm tăng nguy cơ béo phì, rối loạn lipid máu và bệnh tim mạch. Do đó, đây cũng là nhóm thực phẩm nằm trong danh sách câu trả lời cho thắc mắc bệnh tim mạch kiêng ăn gì. 

Các loại thực phẩm này thường có chất bảo quản và phụ gia thực phẩm có thể gây hại cho sức khỏe lâu dài. Vì vậy, người mắc bệnh tim nên hạn chế tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn và ưu tiên chế độ ăn giàu rau xanh, đạm lành mạnh và ngũ cốc nguyên cám.

2.5. Đồ uống có cồn và caffeine

Việc tiêu thụ rượu bia ở mức độ cao có thể gây tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim và làm suy yếu cơ tim theo thời gian. Tương tự, caffeine trong cà phê đậm đặc có thể gây tăng nhịp tim và kích thích hệ thần kinh, dẫn đến căng thẳng, tạo nên những biến chứng tim mạch. 

Người bệnh tim mạch nên hạn chế tiêu thụ đồ uống có cồn, không uống cà phê quá đặc và hãy thay thế bằng các loại trà thảo mộc tốt cho sức khỏe của tim.

2.6. Thực phẩm chứa nhiều cholesterol

Giải đáp tiếp theo cho thắc mắc bệnh tim mạch kiêng ăn gì thì đó là các thực phẩm chứa nhiều cholesterol. Cholesterol xấu có thể góp phần vào sự hình thành mảng xơ vữa trong động mạch, gây tắc nghẽn và làm giảm lưu lượng máu đến tim. 

Nội tạng động vật, lòng đỏ trứng (khi tiêu thụ nhiều), da gia cầm và một số loại hải sản có hàm lượng cholesterol cao có thể làm gia tăng nguy cơ bệnh tim. Người bệnh tim mạch nên kiểm soát lượng cholesterol trong chế độ ăn, tăng cường thực phẩm giàu chất xơ hòa tan như yến mạch, rau xanh và các loại đậu để giúp giảm hấp thu cholesterol trong máu.

3. Những lưu ý quan trọng về chế độ ăn uống cho người bệnh tim mạch

Sau khi biết được thông tin cho thắc mắc  “người bệnh tim mạch kiêng ăn gì?”, việc tìm hiểu thêm một số nguyên tắc trong dinh dưỡng dành cho người bệnh tim mạch cũng là điều cần thiết. Dưới đây là những lưu ý quan trọng.

3.1 Ưu tiên chế độ ăn giàu rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt

Rau xanh, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt cung cấp nhiều chất xơ, vitamin và khoáng chất giúp giảm cholesterol xấu (LDL), kiểm soát huyết áp và tăng cường sức khỏe tim mạch. 

Chất xơ hòa tan có trong yến mạch, đậu lăng, táo và các loại hạt giúp giảm hấp thu cholesterol vào máu, từ đó hạn chế nguy cơ xơ vữa động mạch. Người bệnh nên tiêu thụ ít nhất 5 phần rau củ và trái cây mỗi ngày để hỗ trợ chức năng tim.

3.2 Chọn protein từ nguồn thực vật, cá béo và thịt nạc

Đạm thực vật từ đậu, đỗ, hạt và các loại đậu nành (đậu phụ, tempeh) là lựa chọn lý tưởng giúp giảm lượng chất béo bão hòa và cholesterol so với protein động vật. Ngoài ra, cá béo như cá hồi, cá thu, cá trích chứa nhiều omega-3, một loại axit béo có tác dụng chống viêm, giảm triglyceride trong máu và hỗ trợ bảo vệ tim mạch.

3.3 Sử dụng dầu thực vật thay vì mỡ động vật

Chất béo có vai trò quan trọng trong chế độ ăn uống, nhưng người bệnh tim cần lựa chọn đúng loại chất béo. 

Dầu thực vật như dầu ô liu, dầu hạt cải, dầu hướng dương chứa nhiều axit béo không bão hòa có lợi cho tim mạch, giúp giảm cholesterol xấu và tăng cholesterol tốt (HDL). Ngược lại, mỡ động vật và dầu cọ chứa nhiều chất béo bão hòa và chất béo trans. Như đã chia sẻ, đối với thắc mắc người bệnh tim mạch kiêng ăn gì thì đây là những loại chất béo mà người bệnh tim không nên ăn vì có thể gây xơ vữa động mạch và làm tăng nguy cơ bệnh tim. Vì vậy, hãy thay thế mỡ động vật bằng các loại dầu thực vật lành mạnh trong chế biến thực phẩm.

3.4 Kiểm soát khẩu phần ăn để tránh thừa cân

Béo phì là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu của bệnh tim mạch do làm tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu và tiểu đường. Việc kiểm soát khẩu phần ăn và duy trì cân nặng hợp lý giúp giảm áp lực lên tim và hạn chế nguy cơ mắc các bệnh tim mạch thường gặp. 

Người bệnh nên ăn vừa đủ theo nhu cầu năng lượng cơ thể, chia nhỏ bữa ăn trong ngày và tránh ăn quá nhiều vào buổi tối. Đồng thời, việc hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh và đồ ngọt sẽ giúp kiểm soát lượng calo tiêu thụ hiệu quả hơn.

Nhìn chung, chế độ ăn uống đóng vai trò quyết định trong việc phòng ngừa và kiểm soát các bệnh lý tim mạch. Áp dụng một lối sống lành mạnh, ăn uống khoa học, kết hợp với vận động thể chất thường xuyên và kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ sẽ giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch lâu dài.

4. Lời khuyên dinh dưỡng từ chuyên gia

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tim mạch, giúp kiểm soát huyết áp, giảm cholesterol xấu và hạn chế nguy cơ mắc các biến chứng tim mạch. Ngoài việc cập nhật thông tin bệnh tim mạch kiêng ăn gì, các chuyên gia còn khuyến cáo rằng một chế độ ăn uống lành mạnh không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tim mà còn hỗ trợ duy trì cân nặng hợp lý, giảm viêm và tối ưu hóa chức năng tuần hoàn. Trong đó, chế độ ăn theo phong cách Địa Trung Hải và DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) được đánh giá là phương pháp dinh dưỡng khoa học, phù hợp cho người mắc các bệnh về tim mạch.

4.1 Áp dụng chế độ ăn Địa Trung Hải hoặc DASH

Chế độ ăn Địa Trung Hải tập trung vào thực phẩm giàu chất béo lành mạnh như dầu ô liu, cá béo, các loại hạt, cùng với rau củ, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt. Trong khi đó, chế độ ăn DASH hướng đến việc giảm natri, tăng cường kali, magie và chất xơ từ thực phẩm tự nhiên nhằm kiểm soát huyết áp hiệu quả.

4.1 Hạn chế muối khi nấu ăn, ưu tiên gia vị tự nhiên

Lượng natri cao trong muối ăn có thể làm tăng huyết áp, gây áp lực lên tim và hệ mạch máu. Do đó, người bệnh tim mạch nên hạn chế nêm muối khi chế biến thực phẩm và hãy tăng cường các loại gia vị tự nhiên như tỏi, hành, tiêu, chanh, rau thơm, đường mía, … để tăng hương vị món ăn mà không làm tăng lượng natri. 

Ngoài ra, nên hạn chế các thực phẩm chế biến sẵn, đồ hộp và dưa muối vì chúng chứa hàm lượng muối rất cao.

4.2 Đọc kỹ nhãn mác thực phẩm để tránh chất béo trans và natri cao

Khi mua thực phẩm đóng gói, người bệnh tim mạch cần chú ý đến thành phần dinh dưỡng trên nhãn sản phẩm. Hạn chế sử dụng các sản phẩm có chứa chất béo trans (thường có trong bánh quy, thực phẩm chiên rán, đồ ăn nhanh) vì loại chất béo này làm tăng cholesterol xấu (LDL) và giảm cholesterol tốt (HDL), gây nguy cơ xơ vữa động mạch. Đồng thời, cần kiểm tra lượng natri để tránh tiêu thụ quá mức, nhất là trong các loại đồ hộp, nước sốt đóng chai và thịt chế biến sẵn.

4.3 Tăng cường uống nước lọc và nước ép từ trái cây tươi

Việc bổ sung đủ nước mỗi ngày giúp duy trì huyết áp ổn định, hỗ trợ quá trình lưu thông máu và giảm nguy cơ hình thành huyết khối. Nên ưu tiên uống nước lọc thay vì nước ngọt có ga hoặc đồ uống có nhiều đường. 

Bên cạnh đó, các loại nước ép từ trái cây tươi như cam, bưởi, táo hoặc nước ép rau xanh cũng rất tốt cho tim mạch nhờ cung cấp vitamin, chất chống oxy hóa và kali. Tuy nhiên, cần tránh thêm đường tinh luyện vào nước ép để không làm tăng nguy cơ tiểu đường và béo phì.

Thực hiện một chế độ ăn uống khoa học không chỉ giúp người bệnh tim mạch kiểm soát bệnh tốt hơn mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống. Việc tuân thủ theo những lời khuyên dinh dưỡng từ chuyên gia, kết hợp với thói quen vận động đều đặn, kiểm soát cân nặng và giảm căng thẳng sẽ giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch một cách toàn diện.

5. Kết luận

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát và phòng ngừa bệnh tim mạch. Một chế độ ăn lành mạnh, cân bằng dinh dưỡng không chỉ giúp duy trì huyết áp, giảm cholesterol mà còn hạn chế nguy cơ mắc các biến chứng tim mạch nguy hiểm. Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp kết hợp với lối sống khoa học sẽ mang lại lợi ích lâu dài cho sức khỏe tim mạch.

Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào của bệnh tim mạch, đừng chủ quan. Hãy đến ngay Bệnh viện FV để được thăm khám và tư vấn bởi đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm. Với trang thiết bị hiện đại và phương pháp điều trị tiên tiến, Bệnh viện FV cam kết mang đến giải pháp chăm sóc sức khỏe tối ưu, giúp bạn bảo vệ trái tim và tận hưởng cuộc sống trọn vẹn hơn.

Các chuyên gia Khoa Dinh dưỡng của Bệnh viện FV xác định tầm quan trọng của việc “Ăn đúng để sống khỏe”, nhằm duy trì sức khỏe và cân bằng dưỡng chất cho cơ thể. Tại Bệnh viện FV, bệnh nhân mắc bệnh tim mạch sẽ được tư vấn chế độ ăn cá nhân hóa, khuyến khích áp dụng chế độ ăn theo phong cách Địa Trung Hải hoặc DASH – được chứng minh là có lợi cho sức khỏe tim mạch. Bệnh nhân nên tăng cường uống nước lọc và các loại nước ép từ trái cây tươi, đồng thời hạn chế đồ uống có cồn và caffeine.

Ngoài ra, ThS.BS.CKII. Nguyễn Viết Quỳnh Thư, Trưởng khoa Dinh dưỡng & Tiết chế, Bệnh viện FV cho biết, béo phì chính là nguyên nhân dẫn đến nhiều bệnh lý nghiêm trọng, bao gồm các bệnh về  tim mạch, tiểu đường, cao huyết áp, sỏi mật, … Do đó, người bệnh cần kiểm soát cân nặng hợp lý, tránh nguy cơ thừa cân, béo phì.

Bác sĩ Nguyễn Viết Quỳnh Thư chia sẻ thêm: “Kiểm soát cân nặng tốt sẽ phòng ngừa được nhiều bệnh lý nguy hiểm. Đối với các bệnh nhân tim mạch thì việc phòng tránh hay điều trị béo phì là điều đặc biệt quan trọng”. Mặt khác, bác sĩ Thư cũng đề xuất quy trình kiểm soát và điều trị bệnh lý béo phì đang được áp dụng tại Bệnh viện FV. Quy trình này có sự kết hợp giữa chế độ dinh dưỡng, chương trình tập luyện thể thao và một số trường hợp có chỉ định phẫu thuật thu nhỏ dạ dày. Đến nay, các chiến lược điều trị bệnh béo phì tại Bệnh viện FV đã thu được kết quả tốt, giúp bệnh nhân kiểm soát được cân nặng và các biến chứng do béo phì gây nên, bao gồm cả việc giúp bệnh nhân biết được bệnh tim mạch kiêng ăn gì để có thể kiểm soát các bệnh lý tim mạch. 

Xem thêm video về hiệu quả của phương pháp phẫu thuật thu nhỏ dạ dày tại Bệnh viện FV:

Để có kế hoạch dinh dưỡng phù hợp và hiệu quả nhất, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến của chuyên gia dinh dưỡng tại Bệnh viện FV. 

Thông tin liên hệ Bệnh viện FV:

• Số điện thoại: (028) 35 11 33 33
• Website: https://www.fvhospital.com/vi/

Địa chỉ Bệnh viện FV: 6 Nguyễn Lương Bằng, Nam Sài Gòn (Phú Mỹ Hưng), Q7, Tp HCM