Bệnh tim mạch là gì? Vì sao bệnh tim mạch ngày càng trẻ hóa?

Bệnh tim mạch là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn thế giới. Các bệnh lý như đột quỵ, suy tim, nhồi máu cơ tim đều cần được phát hiện và điều trị kịp thời. Đáng chú ý, bệnh tim mạch ngày càng có xu hướng trẻ hóa, đặt ra thách thức lớn đối với công tác phòng ngừa và điều trị. Vậy, bệnh tim mạch là gì? Vì sao ngày càng có nhiều người trẻ tuổi mắc bệnh tim mạch? Hãy cùng tìm hiểu thông tin ngay trong bài chia sẻ dưới đây. 

1. Tổng quan về bệnh tim mạch là gì?

1.1 Bệnh tim mạch là gì?

Bệnh tim mạch là một nhóm các rối loạn ảnh hưởng đến tim và hệ thống mạch máu (tĩnh mạch và động mạch). Nguyên nhân chủ yếu là do sự tích tụ mảng bám trong động mạch, làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông. Những tổn thương này có thể xảy ra ở nhiều cơ quan quan trọng như não, tim, thận và mắt, dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim hay đột quỵ.

1.2 Các loại bệnh lý tim mạch phổ biến

1.2.1 Bệnh tim thiếu máu cục bộ

Bệnh tim thiếu máu cục bộ (hay bệnh động mạch vành) là tình trạng động mạch vành bị hẹp hoặc tắc nghẽn, làm giảm lưu lượng máu đến tim. Khi tim không nhận đủ oxy và dưỡng chất, bệnh nhân có thể gặp triệu chứng đau thắt ngực và có nguy cơ bị nhồi máu cơ tim.

1.2.2 Nhồi máu cơ tim

Nhồi máu cơ tim (hay đau tim cấp tính) xảy ra khi dòng máu đến tim bị gián đoạn – thường do cục máu đông. Việc ngừng cung cấp oxy và dưỡng chất trong thời gian dài khiến cấu trúc tim bị tổn thương và có thể dẫn đến tử vong nếu không được can thiệp kịp thời.

1.2.3 Đột quỵ

Đột quỵ là tình trạng nguồn cung cấp máu lên não bị gián đoạn, gây thiếu oxy và tổn thương não. Nguyên nhân chính gồm tắc nghẽn động mạch do cục máu đông hoặc vỡ mạch máu dẫn đến xuất huyết não. Đột quỵ là nguyên nhân hàng đầu gây tàn phế và tử vong trên toàn cầu.

1.2.4 Sốt thấp khớp

Sốt thấp khớp là bệnh tim do nhiễm trùng liên cầu khuẩn Streptococcus pyogenes, gây viêm và tổn thương van tim, đặc biệt ở trẻ em và thanh thiếu niên. Để phòng ngừa, việc điều trị kịp thời các nhiễm trùng liên cầu học bằng kháng sinh như penicillin rất quan trọng.

1.2.5 Các bệnh tim mạch khác

• Rối loạn nhịp tim: Nhịp tim bất thường hoặc không ổn định.
• Bệnh động mạch chủ: Gồm phình động mạch chủ, có thể gây vỡ động mạch nguy hiểm.
• Bệnh cơ tim: Ảnh hưởng đến chức năng co bóp của tim.
• Bệnh tim bẩm sinh: Dị tật tim xuất hiện từ khi sinh.
• Huyết khối tĩnh mạch sâu và thuyên tắc phổi: Cục máu đông hình thành trong tĩnh mạch và có thể di chuyển đến tim hoặc phổi.
• Suy tim: Khi tim không còn khả năng bơm máu hiệu quả.
• Bệnh van tim: Ảnh hưởng đến chức năng đóng mở của van tim.
• Viêm màng ngoài tim: Tình trạng viêm lớp màng bao quanh tim.
• Bệnh mạch máu ngoại biên: Bệnh lý xuất hiện ở các mạch máu trên tay và chân.

2. Các yếu tố nguy cơ gây bệnh tim mạch

Bệnh lý tim mạch có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Vậy, nguyên nhân gây ra bệnh tim mạch là gì? Bệnh tim có di truyền không? Sau đây là một số yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh tim mạch mà chúng ta cần chú ý:

• Bệnh lý nền: Tăng huyết áp, tiểu đường, béo phì, bệnh thận.
• Lối sống không lành mạnh: Ít vận động, chế độ ăn uống thiếu khoa học, hút thuốc lá, uống rượu, căng thẳng kéo dài.
• Môi trường: Ô nhiễm không khí và áp lực công việc cũng là yếu tố góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
• Yếu tố di truyền và tuổi tác cũng là nguy cơ dẫn đến bệnh tim mạch.

Bệnh tim mạch là kết quả của nhiều yếu tố kết hợp, từ rối loạn chuyển hóa, thói quen sinh hoạt không lành mạnh đến tác động từ môi trường. Để tìm hiểu rõ hơn về bệnh tim mạch là gì, hãy đọc ngay bài viết -> Các Bệnh Về Tim Mạch: Những Triệu Chứng Và Cách Phòng Ngừa Hiệu Quả

3. Tại sao bệnh tim mạch ngày càng trẻ hóa?

Bệnh mạch tim từ lâu đã được xem là căn bệnh phổ biến ở người trung niên và cao tuổi. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, tình trạng những người trẻ mắc các bệnh lý tim mạch ngày càng tăng, thậm chí có những trường hợp bị nhồi máu cơ tim, đột quỵ khi chưa đến 30 tuổi. Đây là một thực trạng đáng báo động, đặt ra câu hỏi về những nguyên nhân dẫn đến sự trẻ hóa của bệnh tim mạch là gì? 

Sau đây là một số lý do vì sao bệnh lý tim mạch lại ngày càng xuất hiện nhiều hơn ở người trẻ tuổi. 

3.1 Lối sống hiện đại và những thói quen xấu

Nhịp sống hiện đại mang đến nhiều tiện ích nhưng cũng kéo theo những thói quen không lành mạnh, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tim mạch. Cụ thể, chế độ ăn uống của giới trẻ ngày nay thường là những thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh chứa nhiều dầu mỡ, đường hóa học nhưng lại thiếu rau xanh, chất xơ và các chất dinh dưỡng cần thiết. Điều này làm gia tăng nguy cơ béo phì, rối loạn chuyển hóa, xơ vữa động mạch – những yếu tố nguy cơ hàng đầu của bệnh tim mạch. 

Bên cạnh đó, áp lực từ công việc, học tập khiến cho người trẻ thường xuyên rơi vào trạng thái căng thẳng kéo dài, mất ngủ – những yếu tố kích thích cơ thể sản sinh các hormone có hại cho tim mạch. Mặt khác, thói quen lười vận động, ngồi làm việc nhiều giờ liên tục trước máy tính mà không có các hoạt động thể chất phù hợp cũng khiến cho hệ tim mạch bị suy yếu theo thời gian.

3.2 Sự ảnh hưởng của các bệnh lý liên quan

Nguyên nhân bệnh tim mạch ngày càng trẻ hóa còn đến từ các bệnh lý liên quan. Vậy, những bệnh lý tác động đến bệnh tim mạch là gì? Theo nhiều kết quả chẩn đoán, một số bệnh lý chuyển hóa như tăng huyết áp, bệnh tiểu đường, rối loạn lipid máu đang có xu hướng xuất hiện sớm hơn ở người trẻ tuổi, góp phần làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch. Nếu như trước đây, những bệnh lý này chủ yếu gặp ở người trên 50 tuổi thì hiện nay, ngày càng có nhiều người trong độ tuổi 20 – 30 đã mắc chứng cao huyết áp hoặc tiểu đường. 

Tăng huyết áp, bệnh tiểu đường đóng vai trò quan trọng trong cơ chế sinh bệnh của bệnh lý về tim mạch, bao gồm các bệnh mạch vành, bệnh suy tim và tắc nghẽn mạch máu não. Hơn nữa, tình trạng kháng insulin và tăng đường huyết kéo dài nếu không được kiểm soát tốt sẽ thúc đẩy phản ứng viêm mạn tính, gây tổn thương cả vi mạch và đại mạch, làm suy giảm chức năng tim mạch. 

Ngoài ra, sống trong môi trường ô nhiễm và tiếp xúc với các chất độc hại từ không khí, thực phẩm bẩn cũng được chứng minh là có liên quan đến nguy cơ bệnh tim mạch.

3.3 Yếu tố chủ quan, không kiểm tra sức khỏe định kỳ

Một trong những yếu tố quan trọng khiến bệnh tim mạch dần trẻ hóa là sự thiếu nhận thức về nguy cơ mắc bệnh tim và không kiểm tra sức khỏe định kỳ. Nhiều người trẻ không nhận thấy được vai trò của việc tầm soát sức khỏe tim mạch, dẫn đến việc phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn.

Ngoài ra, các triệu chứng ban đầu của bệnh tim mạch ở những người trẻ thường không rõ ràng, chẳng hạn như mệt mỏi, hồi hộp, khó thở, đau ngực nhẹ, … nên dễ dàng bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với các vấn đề sức khỏe khác. 

Tóm lại, từ sự thay đổi trong lối sống, gia tăng tỷ lệ mắc các bệnh lý liên quan và sự thiếu hiểu biết về sức khỏe tim mạch chính là những yếu tố góp phần tạo nên tình trạng trẻ hóa của bệnh tim mạch. 

4. Dấu hiệu và triệu chứng bệnh tim mạch ở người trẻ

Để có thể kiểm soát được bệnh tim mạch, người trẻ tuổi cần nhận biết các dấu hiệu của bệnh tim hay triệu chứng bệnh tim mạch là gì. Cụ thể, những biểu hiện bệnh tim mạch người trẻ thường gặp gồm có: 

4.1 Đau ngực, khó thở, mệt mỏi

• Đau tức ngực có thể là dấu hiệu của bệnh động mạch vành hoặc các bệnh lý tim mạch khác. Cơn đau thường xuất hiện khi làm việc gắng sức, căng thẳng và triệu chứng có thể lan sang vai, cổ hoặc cánh tay.
• Trường hợp khó thở ngay cả khi không vận động nhiều có thể là dấu hiệu của suy tim hoặc rối loạn nhịp tim.
• Cảm giác mệt mỏi kéo dài không rõ nguyên nhân cũng rất dễ liên quan đến bệnh tim. Vì tim không bơm đủ máu và oxy đến các cơ quan trong cơ thể.

4.2. Nhịp tim bất thường, chóng mặt, choáng váng

• Tim đập nhanh, đập chậm một cách bất thường hoặc cảm giác rung trong lồng ngực là dấu hiệu rối loạn nhịp tim.
• Chóng mặt, choáng váng khi thay đổi tư thế hoặc khi vận động có thể do huyết áp thấp hoặc các vấn đề về tim.
• Ngất xỉu đột ngột, đặc biệt sau khi hoạt động thể chất

4.3. Những dấu hiệu cảnh báo khác cần chú ý 

• Đau hoặc tê bì ở tay, đặc biệt là tay trái.
• Cảm giác buồn nôn, đổ mồ hôi lạnh không rõ nguyên nhân.
• Sưng phù ở chân, mắt cá chân, bụng do tích tụ dịch – dấu hiệu của suy tim.
• Huyết áp cao kéo dài mà không có triệu chứng rõ ràng.

5. Các biện pháp phòng ngừa bệnh tim mạch 

Để biết được cách phòng ngừa bệnh tim mạch là gì, bạn có thể tham khảo những gợi ý sau:

• Chế độ ăn uống lành mạnh: hạn chế thực phẩm chứa nhiều cholesterol và chất béo bão hòa, tăng cường rau xanh, trái cây.
• Tập thể dục thường xuyên, duy trì các bài tập tim mạch, yoga, đi bộ.
• Kiểm soát stress và ngủ đủ giấc, thay đổi thói quen sinh hoạt, tránh thức khuya.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: kiểm tra huyết áp, cholesterol và xét nghiệm máu.

6. Kết luận

Bệnh tim mạch không còn là vấn đề của riêng người cao tuổi mà ngày càng phổ biến ở người trẻ do ảnh hưởng của lối sống hiện đại, chế độ ăn uống không lành mạnh, căng thẳng kéo dài và ít vận động. Chính vì vậy, việc nâng cao nhận thức về bệnh tim mạch là gì cũng như nắm được các dấu hiệu cảnh báo của bệnh tim mạch là điều vô cùng quan trọng để giúp giới trẻ có cái nhìn đúng đắn, từ đó chủ động phòng ngừa và bảo vệ sức khỏe tim mạch của mình.

Thông qua chương trình: “Tư vấn sức khỏe tim mạch”, Tiến sĩ – Bác sĩ Hồ Minh Tuấn – chuyên khoa Tim mạch Bệnh viện FV đã chia sẻ thông tin về triệu chứng khó thở – dấu hiệu cảnh báo mắc bệnh tim mạch mà bạn không nên bỏ qua. Xem chi tiết tại video: 

Việc duy trì lối sống lành mạnh là yếu tố then chốt trong việc phòng ngừa bệnh tim. Chỉ cần mỗi người thay đổi một chút thói quen hằng ngày như ăn uống khoa học, tập thể dục đều đặn, kiểm soát căng thẳng và ngủ đủ giấc, chúng ta đã có thể giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh tim mạch. 

Bên cạnh đó, khám sức khỏe định kỳ là một biện pháp quan trọng giúp phát hiện sớm các vấn đề tim mạch tiềm ẩn. Nhiều người trẻ chủ quan với sức khỏe của mình, chỉ đi khám khi xuất hiện triệu chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, bệnh tim mạch thường tiến triển âm thầm, nếu không được kiểm soát kịp thời có thể dẫn đến hậu quả đáng tiếc.

Chủ động bảo vệ trái tim từ khi còn trẻ không chỉ giúp nâng cao chất lượng cuộc sống mà còn đảm bảo một tương lai khỏe mạnh, bền vững. Hãy yêu thương bản thân bằng cách lắng nghe cơ thể, duy trì thói quen lành mạnh và kiểm tra sức khỏe định kỳ tại Bệnh viện FV để trái tim luôn khỏe mạnh!

Thông tin liên hệ Bệnh viện FV:

• Số điện thoại: (028) 35 11 33 33
• Website: https://www.fvhospital.com/vi/
• Địa chỉ Bệnh viện FV: 6 Nguyễn Lương Bằng, Nam Sài Gòn (Phú Mỹ Hưng), Q7, Tp HCM