Biểu hiện ung thư gan ở trẻ em - Những điều ba mẹ phải biết!

Biểu hiện ung thư gan ở trẻ em thường không rõ ràng trong giai đoạn đầu, khiến nhiều bậc phụ huynh dễ dàng bỏ qua những dấu hiệu quan trọng. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, các triệu chứng ung thư gan như vàng da, đau bụng kéo dài hay sụt cân không rõ nguyên nhân có thể trở nên rõ rệt. Đặc biệt, ở ung thư gan giai đoạn cuối, trẻ có thể gặp phải tình trạng bụng to bất thường, chảy máu cam hoặc rối loạn tiêu hóa nghiêm trọng. Nhận biết sớm và can thiệp kịp thời là yếu tố quyết định trong việc cải thiện tiên lượng và nâng cao cơ hội điều trị thành công cho trẻ.

1. Ung thư gan ở trẻ em – Căn bệnh nguy hiểm nhưng ít được chú ý

Ung thư gan ở trẻ em là một bệnh lý hiếm gặp nhưng có thể gây hậu quả nghiêm trọng nếu không được phát hiện sớm. Không giống như người lớn, trẻ nhỏ ít khi có các yếu tố nguy cơ rõ ràng, khiến việc chẩn đoán trở nên khó khăn hơn. Khi các biểu hiện ung thư gan xuất hiện, nhiều bậc phụ huynh có thể nhầm lẫn với những vấn đề sức khỏe thông thường, vô tình bỏ lỡ thời điểm vàng để can thiệp.

1.1 Ung thư gan ở trẻ em hiếm gặp nhưng diễn tiến phức tạp

Mặc dù chiếm tỷ lệ nhỏ trong tổng số các bệnh ung thư nhi khoa, ung thư gan ở trẻ em vẫn là một thách thức lớn trong điều trị. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS), ung thư gan nguyên phát ở trẻ thường thuộc hai nhóm chính: hepatoblastoma (ung thư nguyên bào gan) và hepatocellular carcinoma (ung thư biểu mô tế bào gan). Trong đó, hepatoblastoma là loại phổ biến hơn và chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ dưới 3 tuổi.

Một trong những dấu hiệu ung thư gan ban đầu có thể là sự chướng bụng bất thường, kèm theo tình trạng biếng ăn, sụt cân và mệt mỏi kéo dài. Khi bệnh tiến triển, trẻ có thể gặp phải triệu chứng ung thư gan rõ rệt hơn như đau bụng vùng hạ sườn phải, vàng da và xuất huyết dưới da không rõ nguyên nhân. Đặc biệt, ở ung thư gan giai đoạn cuối, tình trạng suy gan nặng có thể xảy ra, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng sống còn của cơ thể.

1.2 Sự khác biệt giữa ung thư gan ở trẻ em và người lớn

Biểu hiện ung thư gan ở trẻ em có nhiều điểm khác biệt so với bệnh ung thư gan ở người trưởng thành. Ở người lớn, ung thư gan thường liên quan đến viêm gan B, viêm gan C mạn tính hoặc xơ gan do rượu, bia. Trong khi đó, trẻ em có thể mắc bệnh do đột biến gen, hội chứng di truyền hoặc rối loạn chuyển hóa bẩm sinh.

Tiên lượng bệnh cũng có sự khác biệt rõ rệt. Trẻ mắc ung nguyên bào gan nếu được phát hiện sớm có tỷ lệ sống sau 5 năm lên đến 80%, đặc biệt khi có thể phẫu thuật loại bỏ khối u. Ngược lại, ung thư biểu mô tế bào gan có tiên lượng kém hơn do thường phát hiện ở giai đoạn muộn và ít đáp ứng với hóa trị.

1.3 Phát hiện sớm – Chìa khóa nâng cao tỷ lệ chữa khỏi

Một trong những yếu tố quyết định đến hiệu quả điều trị ung thư gan ở trẻ em chính là việc phát hiện bệnh từ sớm. Khi trẻ có những dấu hiệu bất thường như bụng phình to, đau dai dẳng ở vùng gan, hay biểu hiện vàng da kéo dài, cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế uy tín để kiểm tra chuyên sâu. Các xét nghiệm như siêu âm, chụp CT, MRI và định lượng Alpha-fetoprotein (AFP) có thể giúp chẩn đoán chính xác bệnh.

Với sự phát triển của y học hiện đại, nhiều phương pháp điều trị tiên tiến như phẫu thuật bảo tồn gan, ghép gan và liệu pháp nhắm trúng đích đang mở ra cơ hội sống cao hơn cho trẻ. Tuy nhiên, cần nhận biết các biểu hiện ung thư gan để có thể can thiệp càng sớm, khả năng phục hồi sẽ càng cao, giúp trẻ có thể trở lại cuộc sống bình thường và phát triển khỏe mạnh.

2. Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ gây ung thư gan ở trẻ em

Việc hiểu rõ các nguyên nhân và yếu tố nguy cơ không chỉ giúp tăng cường nhận thức mà còn đóng vai trò quan trọng trong công tác chẩn đoán sớm. Đặc biệt, khi trẻ xuất hiện biểu hiện ung thư gan, việc xác định nguyên nhân gây ung thư gan ở trẻ em sẽ hỗ trợ bác sĩ đưa ra hướng điều trị phù hợp, nâng cao hiệu quả chữa trị.

2.1 Di truyền và đột biến gen – Yếu tố nguy cơ không thể bỏ qua

Một số trẻ có nguy cơ mắc ung thư gan cao hơn do mang đột biến gen di truyền. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng đột biến ở gen APC, CTNNB1 và TP53 có thể làm tăng nguy cơ hình thành khối u gan ác tính, đặc biệt là ung thư nguyên bào gan – dạng ung thư phổ biến nhất ở trẻ nhỏ.

Hội chứng Beckwith-Wiedemann, một rối loạn phát triển quá mức, cũng có liên quan đến sự xuất hiện của ung thư gan. Những trẻ mắc hội chứng này thường có dấu hiệu ung thư gan như gan to bất thường, bụng phình, hoặc xuất hiện khối u có thể sờ thấy. Nếu không được theo dõi y tế chặt chẽ, bệnh có thể tiến triển nhanh và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

2.2 Bệnh lý bẩm sinh và rối loạn chuyển hóa – Mối nguy tiềm ẩn

Một số bệnh lý bẩm sinh có thể ảnh hưởng đến chức năng gan, dẫn đến tình trạng xuất hiện các biểu hiện ung thư gan thường gặp. Trẻ bị bệnh tyrosinemia – rối loạn chuyển hóa acid amin tyrosine – thường có nguy cơ cao mắc ung thư biểu mô tế bào gan, đặc biệt nếu không được điều trị sớm.

Bên cạnh đó, thiếu hụt alpha-1 antitrypsin, một rối loạn di truyền ảnh hưởng đến khả năng bảo vệ gan khỏi tổn thương, cũng là một yếu tố nguy cơ đáng lưu ý. Trẻ mắc bệnh này có thể xuất hiện triệu chứng ung thư gan ở giai đoạn muộn như vàng da, sụt cân không rõ nguyên nhân và suy gan tiến triển.

2.3 Nhiễm virus viêm gan B từ mẹ – Nguy cơ cận kề nhưng có thể phòng tránh

Nhiễm virus viêm gan B (HBV) từ mẹ là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ung thư gan ở trẻ em. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có đến 90% trẻ sơ sinh nhiễm HBV từ mẹ có nguy cơ trở thành người mang virus mạn tính, làm tăng nguy cơ phát triển ung thư gan khi trưởng thành.

Trẻ mắc viêm gan B bẩm sinh thường không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu, nhưng khi bệnh tiến triển, các biểu hiện ung thư gan có thể bao gồm chán ăn, đau bụng vùng gan, vàng da kéo dài và gan to. Đặc biệt, ở trẻ mắc ung thư gan giai đoạn cuối, có thể xuất hiện tình trạng cổ trướng, xuất huyết tiêu hóa và suy gan nặng, làm giảm cơ hội điều trị thành công.

2.4 Tiếp xúc với độc tố môi trường – Nguy cơ từ thực phẩm và hóa chất

Ngoài các yếu tố di truyền và nhiễm trùng, môi trường sống cũng có tác động lớn đến nguy cơ mắc ung thư gan ở trẻ. Một trong những tác nhân nguy hiểm nhất là aflatoxin, một loại độc tố nấm mốc có trong thực phẩm như ngũ cốc, đậu phộng và ngô bị mốc. Khi trẻ ăn phải thực phẩm nhiễm aflatoxin trong thời gian dài, nguy cơ đột biến gen gây ung thư gan tăng cao đáng kể.

Bên cạnh đó, tiếp xúc với hóa chất độc hại như thuốc trừ sâu, kim loại nặng (arsen, cadmium) hoặc các chất ô nhiễm công nghiệp cũng có thể làm tăng nguy cơ tổn thương gan. Trẻ sống trong môi trường ô nhiễm có thể phát triển các dấu hiệu ung thư gan sớm hơn do gan phải chịu tổn thương kéo dài.

Nắm rõ các nguyên nhân và yếu tố nguy cơ sẽ giúp cha mẹ có biện pháp phòng tránh kịp thời, đồng thời nâng cao nhận thức về những biểu hiện ung thư gan để đưa trẻ đến bệnh viện sớm nhất khi có dấu hiệu bất thường. Điều này đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện bệnh sớm, từ đó tăng khả năng điều trị thành công và cải thiện tiên lượng sống cho trẻ.

3. Những biểu hiện ung thư gan ở trẻ em mà ba mẹ cần lưu ý

Trong giai đoạn đầu, các biểu hiện ung thư gan thường không rõ ràng, dễ nhầm lẫn với những vấn đề sức khỏe thông thường, khiến việc chẩn đoán gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, các triệu chứng ung thư gan ngày càng rõ rệt và có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng gan cũng như sức khỏe tổng thể của trẻ. Việc nhận diện sớm các dấu hiệu ung thư gan đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị và phục hồi.

3.1 Biểu hiện ung thư gan ban đầu dễ bị bỏ qua

Giai đoạn đầu của bệnh ung thư gan thường diễn ra âm thầm với những triệu chứng không đặc hiệu, khiến nhiều phụ huynh chủ quan. Trẻ có thể xuất hiện tình trạng biếng ăn kéo dài, không còn hứng thú với các món ăn yêu thích, từ đó dẫn đến sụt cân không rõ nguyên nhân.

Ngoài ra, một số trẻ còn có biểu hiện ung thư gan như mệt mỏi kéo dài, da xanh xao và thiếu sức sống dù chế độ ăn uống và nghỉ ngơi không thay đổi. Những triệu chứng này có thể do gan hoạt động kém hiệu quả, làm suy giảm khả năng chuyển hóa và tích trữ năng lượng của cơ thể. Nếu cha mẹ nhận thấy con có những dấu hiệu này trong thời gian dài mà không có lý do rõ ràng, việc đưa trẻ đến bệnh viện để kiểm tra chức năng gan là điều cần thiết.

3.2 Biểu hiện ung thư gan rõ ràng hơn khi bệnh tiến triển

Khi bệnh bước vào giai đoạn phát triển mạnh, các biểu hiện ung thư gan trở nên rõ ràng hơn do gan bị tổn thương nghiêm trọng. Một trong những triệu chứng ung thư gan đáng chú ý là bụng to bất thường do gan phì đại hoặc sự xuất hiện của khối u trong gan.

Ngoài ra, trẻ có thể đau bụng vùng hạ sườn phải – vị trí của gan, cơn đau kéo dài và không thuyên giảm dù đã nghỉ ngơi. Một dấu hiệu quan trọng khác là vàng da, vàng mắt, do gan suy giảm chức năng lọc bilirubin. Đây là triệu chứng điển hình của các bệnh lý gan mạn tính, trong đó có ung thư gan.

Hệ tiêu hóa của trẻ cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng khi bệnh tiến triển. Trẻ có thể xuất hiện tình trạng nôn ói thường xuyên, tiêu hóa kém và chướng bụng, đặc biệt sau khi ăn. Một số trường hợp nặng có thể gặp xuất huyết bất thường, chẳng hạn như chảy máu cam, bầm tím không rõ nguyên nhân, do gan không còn khả năng tổng hợp các yếu tố đông máu.

Ở ung thư gan giai đoạn cuối, bệnh nhi có thể gặp các triệu chứng nguy hiểm hơn như suy gan, cổ trướng và suy kiệt nhanh chóng. Nếu không được điều trị kịp thời, tiên lượng sống của trẻ sẽ giảm đáng kể.

Cha mẹ không nên chủ quan trước bất kỳ dấu hiệu bất thường nào của con trẻ. Nếu nhận thấy con có biểu hiện ung thư gan dù chỉ là nhẹ, hãy nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện để được kiểm tra và tầm soát. Phát hiện bệnh càng sớm, cơ hội điều trị thành công càng cao.

4. Ba mẹ nên làm gì khi nghi ngờ trẻ có các biểu hiện của ung thư gan?

Phát hiện trẻ có những biểu hiện ung thư gan có thể khiến nhiều bậc phụ huynh hoang mang. Tuy nhiên, thay vì hoảng sợ, điều quan trọng nhất là cần hành động kịp thời. Việc thăm khám sớm tại bệnh viện chuyên điều trị ung thư gan có thể giúp xác định chính xác tình trạng bệnh và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Nếu trẻ có dấu hiệu ung thư gan kéo dài như chán ăn, sụt cân, đau bụng vùng hạ sườn phải hoặc vàng da, cha mẹ cần nhanh chóng đưa con đến bệnh viện để thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu. Việc chẩn đoán sớm giúp tăng khả năng điều trị thành công, đặc biệt trong những trường hợp bệnh chưa tiến triển nghiêm trọng.

4.1 Các xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán ung thư gan ở trẻ em

Để xác định chính xác liệu trẻ có mắc bệnh hay không, các bác sĩ sẽ chỉ định một số xét nghiệm chuyên sâu nhằm đánh giá chức năng gan và phát hiện các tổn thương bất thường.

• Xét nghiệm máu: Đây là phương pháp đơn giản nhưng mang lại nhiều thông tin quan trọng. Bác sĩ sẽ kiểm tra nồng độ AFP (Alpha-fetoprotein) – một dấu ấn sinh học có thể tăng cao trong các trường hợp ung thư gan nguyên phát. Đồng thời, các chỉ số men gan (ALT, AST) cũng được theo dõi để đánh giá mức độ tổn thương của gan.
• Chẩn đoán hình ảnh: Siêu âm, CT scan hoặc MRI giúp bác sĩ xác định chính xác kích thước, vị trí và đặc điểm của khối u, nếu có. Trong nhiều trường hợp, chẩn đoán hình ảnh cũng có thể giúp phân biệt các khối u lành tính với ung thư gan.
• Sinh thiết gan: Khi các xét nghiệm trên chưa đủ để đưa ra kết luận chính xác, bác sĩ có thể chỉ định sinh thiết gan – phương pháp lấy một mẫu mô gan để kiểm tra dưới kính hiển vi. Đây là tiêu chuẩn vàng để xác định liệu có sự hiện diện của tế bào ung thư hay không. Tuy nhiên, sinh thiết chỉ được thực hiện khi thực sự cần thiết, vì đây là thủ thuật xâm lấn có thể đi kèm một số rủi ro nhất định.

4.2 Vai trò của việc phát hiện sớm trong điều trị ung thư gan

Phát hiện sớm là yếu tố quan trọng quyết định hiệu quả điều trị ung thư gan ở trẻ em. Nếu bệnh được chẩn đoán ở giai đoạn đầu, cơ hội điều trị thành công có thể lên đến 70% – 80%, đặc biệt khi kết hợp phẫu thuật và các phương pháp điều trị bổ trợ.

Ngược lại, nếu trẻ được phát hiện ở ung thư gan giai đoạn cuối, việc điều trị sẽ gặp nhiều khó khăn do khối u đã lan rộng và gan suy giảm chức năng nghiêm trọng. Trong trường hợp này, các phương pháp điều trị chủ yếu nhằm kiểm soát triệu chứng và kéo dài thời gian sống cho bệnh nhi.

Không chủ quan trước bất kỳ dấu hiệu bất thường nào của trẻ. Nếu nhận thấy con có các biểu hiện ung thư gan, cha mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện chuyên khoa để thực hiện xét nghiệm càng sớm càng tốt. Phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm chính là chìa khóa giúp tăng cơ hội điều trị thành công và bảo vệ sức khỏe của trẻ.

5. Bệnh viện FV – Địa chỉ tin cậy giúp ba mẹ tầm soát và điều trị ung thư gan cho trẻ

Phát hiện sớm biểu hiện ung thư gan và lựa chọn cơ sở y tế uy tín để thăm khám, điều trị là yếu tố quyết định đến tiên lượng bệnh ở trẻ. Với nền tảng chuyên môn vững chắc, trang thiết bị hiện đại và đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, Bệnh viện FV đã trở thành địa chỉ đáng tin cậy, mang đến cơ hội điều trị hiệu quả cho bệnh nhi mắc ung thư gan.

5.1 Tại sao chọn Bệnh viện FV khi cần điều trị ung thư?

Bệnh viện FV không chỉ là một cơ sở y tế đạt chuẩn quốc tế mà còn tiên phong trong điều trị các bệnh lý ung thư ở trẻ em và người lớn. Những yếu tố giúp Bệnh viện FV trở thành lựa chọn hàng đầu bao gồm:

• Chứng nhận JCI (Joint Commission International): Bệnh viện FV là một trong số ít bệnh viện tại Việt Nam đạt chứng nhận JCI – tiêu chuẩn vàng toàn cầu về an toàn và chất lượng y tế. Điều này đảm bảo trẻ được chăm sóc theo quy trình y khoa nghiêm ngặt, giảm thiểu rủi ro trong điều trị.
• Trang thiết bị chẩn đoán tiên tiến: Hệ thống MRI 3.0 Tesla, CT scan đa lát cắt tại Bệnh viện FV giúp phát hiện những tổn thương nhỏ nhất ở gan, hỗ trợ chẩn đoán triệu chứng ung thư gan chính xác ngay từ giai đoạn đầu.
• Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm: Trung tâm Ung bướu Hy Vọng của Bệnh viện FV quy tụ các chuyên gia đầu ngành về ung thư gan, kết hợp các bác sĩ chuyên khoa Nhi và Nhi sơ sinh cũng như các chuyên khoa liên quan, giúp đưa ra phác đồ điều trị tối ưu cho từng bệnh nhi.

5.2 Dịch vụ khám tầm soát ung thư gan toàn diện cho trẻ

Với trẻ thuộc nhóm nguy cơ cao hoặc có biểu hiện ung thư gan, việc khám tầm soát sớm đóng vai trò quan trọng trong phát hiện và điều trị kịp thời. Bệnh viện FV cung cấp dịch vụ tầm soát ung thư gan chuyên sâu với:

• Chương trình sàng lọc định kỳ: Trẻ sẽ được kiểm tra AFP (Alpha-fetoprotein), siêu âm gan, CT scan/MRI để phát hiện bất thường ngay cả khi chưa có triệu chứng rõ ràng.
• Định hướng điều trị cá nhân hóa: Mỗi bệnh nhi sẽ được tư vấn và xây dựng phác đồ điều trị riêng biệt, đảm bảo hiệu quả cao nhất và hạn chế tác dụng phụ.

5.3 Điều trị ung thư gan tại Bệnh viện FV – Cơ hội sống cao hơn cho trẻ

Bệnh viện FV không chỉ tầm soát ung thư mà còn cung cấp các phương pháp điều trị tiên tiến giúp trẻ chiến thắng căn bệnh này.

• Phẫu thuật bảo tồn gan: Các bác sĩ tại FV thực hiện phẫu thuật cắt bỏ khối u nhưng vẫn giữ lại phần gan khỏe mạnh tối đa, giúp trẻ duy trì chức năng gan tốt nhất.
• Ghép gan (nếu cần thiết): Bệnh viện FV có thể kết hợp với các trung tâm ghép tạng uy tín trong và ngoài nước để thực hiện ghép gan cho những bệnh nhi cần thay thế gan mới.
• Liệu pháp nhắm trúng đích và hóa trị tiên tiến: Sử dụng thuốc nhắm vào tế bào ung thư giúp tiêu diệt khối u nhưng vẫn bảo vệ tế bào lành, giảm tác dụng phụ so với phương pháp hóa trị truyền thống.

Xem thêm trường hợp: “Cậu bé 17 tuổi điều trị thành công ung thư máu ngay tại Việt Nam”

6. Phòng ngừa ung thư gan cho trẻ – Ba mẹ cần làm gì?

Ung thư gan ở trẻ em có thể được ngăn ngừa nếu ba mẹ chủ động thực hiện các biện pháp phòng tránh từ sớm.

• Tiêm phòng viêm gan B đầy đủ: Đây là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư gan ở trẻ. Việc tiêm vắc-xin ngay trong 24 giờ sau sinh và đầy đủ các mũi nhắc lại giúp giảm nguy cơ mắc bệnh xuống mức tối thiểu.
• Duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh: Hạn chế thực phẩm nhiễm aflatoxin (nấm mốc có trong đậu phộng, ngô, gạo mốc), tránh thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều chất bảo quản.
• Khám sức khỏe định kỳ: Nếu trẻ thuộc nhóm nguy cơ cao, ba mẹ nên đưa con đi kiểm tra sức khỏe và tầm soát ung thư gan tại các bệnh viện uy tín như Bệnh viện FV để phát hiện bệnh sớm.

7. Kết luận – Hành động ngay hôm nay để bảo vệ sức khỏe của trẻ!

Ung thư gan ở trẻ em là căn bệnh nguy hiểm nhưng có thể điều trị hiệu quả nếu được phát hiện kịp thời các biểu hiện ung thư gan. Với công nghệ y tế hiện đại, đội ngũ chuyên gia hàng đầu và phương pháp điều trị tiên tiến, Bệnh viện FV mang đến hy vọng sống cao hơn cho các bệnh nhi.

​Bác sĩ Basma M’Barek, Trưởng Trung tâm Điều trị Ung thư Hy Vọng tại Bệnh viện FV, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khám tầm soát ung thư định kỳ trong việc phát hiện sớm và điều trị hiệu quả các bệnh ung thư. Bác sĩ chia sẻ: “Có đến 90% trường hợp mắc ung thư được chữa khỏi khi phát hiện bệnh ở giai đoạn đầu tiên. Thế nên rất đau lòng khi phải chứng kiến các bệnh nhân đến đây ở giai đoạn chỉ có 20% cơ hội chữa khỏi bệnh”. Điều này phản ánh cam kết của đội ngũ y tế Bệnh viện FV trong việc cung cấp các chương trình khám tầm soát ung thư nhằm phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, từ đó nâng cao khả năng chữa trị và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân. (Nguồn đưa tin: Báo Dân Trí)

Ba mẹ đừng chờ đợi – hãy đưa con đến Bệnh viện FV để kiểm tra ngay nếu trẻ có các biểu hiện ung thư gan. Đồng thời, chủ động đặt lịch hẹn khám tầm soát ung thư định kỳ cho trẻ. 

Thông tin Bệnh viện FV:

• Số điện thoại: (028) 35 11 33 33
• Website: https://www.fvhospital.com/vi/

Địa chỉ Bệnh viện FV: 6 Nguyễn Lương Bằng, Nam Sài Gòn (Phú Mỹ Hưng), Q7, Tp HCM