Chấn thương cột sống cổ - Triệu chứng lâm sàng thường gặp

Chấn thương cột sống cổ là một dạng chấn thương nặng, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng vận động nếu không được xử lý kịp thời. Vì vậy, việc nắm rõ triệu chứng lâm sàng thường gặp sẽ giúp người bệnh nhận biết sớm để can thiệp đúng lúc, hạn chế biến chứng. Hãy theo dõi bài viết sau để có thông tin chi tiết về vấn đề này, từ đó bảo vệ sức khỏe của bản thân.

1. Tại sao cần nhận biết sớm triệu chứng lâm sàng của chấn thương cột sống cổ?

Cột sống cổ được cấu tạo từ 7 đốt sống đầu tiên (C1 – C7) ghép lại với nhau và hơi uốn lượn nhẹ theo hình chữ C. Điểm bắt đầu của cột sống cổ ngay dưới xương sọ và điểm cuối là đốt sống giao với đốt sống ngực.

Bộ phận này có vai trò quan trọng trong việc nâng đỡ phần đầu mặt và liên kết đầu với thân. Bên cạnh đó, đốt sống cổ giúp điều khiển các vận động của vùng đầu và cổ như cúi, ngửa, xoay, nghiêng đầu,…  một cách linh hoạt. Ngoài ra, cột sống cổ còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ tủy sống khi đi qua lỗ đốt sống, mạch máu, hệ thần kinh và hỗ trợ mạch đốt sống.

Vì vậy, chấn thương cột sống cổ có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng vận động, vùng cổ đau, cứng, mất đi sự linh hoạt, khó cử động. Không chỉ vậy, nếu cột sống cổ bị chấn thương nặng có thể dẫn đến liệt, mất cảm giác và phản xạ, rối loạn hô hấp,… thậm chí có thể đe dọa đến tính mạng.

Việc nhận biết sớm các triệu chứng lâm sàng thường gặp là rất cần thiết, giúp người bệnh chủ động thăm khám, can thiệp y tế kịp thời. Từ đó tránh tổn thương nặng hơn, hạn chế tối đa các biến chứng nguy hiểm, đồng thời tăng khả năng hồi phục hoàn toàn sau điều trị.

Nếu bạn nghi ngờ bản thân bị chấn thương cột sống cổ, cần hạn chế vận động, không nên tự ý nắn chỉnh. Đặc biệt, hãy đến ngay Bệnh viện FV để được thăm khám, chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời. Sự can thiệp đúng lúc sẽ giúp người bệnh phục hồi nhanh chóng và phòng ngừa biến chứng về sau.

2. Nguyên nhân phổ biến gây chấn thương cột sống cổ

Cột sống cổ bị chấn thương có thể xảy ra bất ngờ do nhiều trường hợp khác nhau trong cuộc sống hằng ngày. Việc nắm rõ các nguyên nhân phổ biến sẽ giúp bạn chủ động phòng tránh và bảo vệ sức khỏe tốt hơn.

2.1. Tai nạn giao thông

Tai nạn giao thông là nguyên nhân hàng đầu gây chấn thương cột sống cổ. Đặc biệt là các vụ tai nạn do tốc độ cao hoặc người tham gia giao thông bằng xe máy không đội mũ bảo hiểm. Khi xảy ra va chạm mạnh, lực tác động lớn từ phía trước, phía sau hoặc hai bên có thể khiến đốt sống cổ bị gãy, trật khớp hoặc tổn thương tủy sống. 

2.2. Té ngã từ trên cao

Những cú ngã từ cầu thang, cây cao, công trình xây dựng hoặc các vị trí có độ cao lớn đều tiềm ẩn nguy cơ làm tổn thương đến cột sống cổ. Lực va đập mạnh khi tiếp đất có thể khiến người bị té ngã gãy hoặc trật đốt sống cổ, thậm chí có thể dẫn đến liệt hoặc tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.

2.3. Chấn thương trong thể thao

Một số môn thể thao có tính đối kháng hoặc vận động mạnh như bóng đá, võ thuật, thể hình, đua xe,… cũng là nguyên nhân gây chấn thương cột sống cổ. Những cú va chạm mạnh trực tiếp vào vùng cổ, ngã đập đầu khi thi đấu hay tập luyện không đúng kỹ thuật,… đều có thể gây nên tổn thương nặng nề cho hệ cột sống.

2.4. Chấn thương do tư thế sai trong sinh hoạt và lao động

Không chỉ do va chạm, chấn thương vùng cổ còn có thể xuất phát từ thói quen sinh hoạt và làm việc sai tư thế. Nếu ngồi làm việc sai tư thế trong thời gian dài, thường xuyên ngủ gục trên bàn, dùng gối quá cao hoặc quá cứng khi ngủ,… đều gây áp lực lên cột sống cổ. Lâu dần, cột sống cổ sẽ bị thoái hóa và tổn thương nghiêm trọng.

3. Triệu chứng lâm sàng thường gặp của chấn thương cột sống cổ

Khi cột sống cổ bị chấn thương, triệu chứng có thể xuất hiện ngay lập tức hoặc phát triển dần theo thời gian. Tùy vào mức độ tổn thương, người bệnh có thể gặp phải những dấu hiệu từ nhẹ đến nặng. Dưới đây là những triệu chứng lâm sàng thường gặp bạn cần đặc biệt lưu ý:

3.1. Đau cổ dữ dội hoặc âm ỉ kéo dài

Đau cổ là dấu hiệu phổ biến nhất khi cột sống cổ gặp vấn đề. Mỗi khi người bệnh cử động đầu cổ, vùng cổ có thể đau nhói hoặc đau dữ dội. Nếu tình trạng đã trở nặng, cơn đau có thể âm ỉ kéo dài ngay cả khi nghỉ ngơi. 

Không chỉ vậy, cảm giác đau còn có thể lan xuống vùng vai, cánh tay,… Điều này gây khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày của người bệnh.

3.2. Hạn chế vận động cổ

Người bị chấn thương cột sống cổ thường cảm thấy vùng cổ bị cứng, khó xoay đầu sang hai bên hoặc cúi/ngửa như bình thường. Tình trạng này xảy ra có thể do cơ vùng cổ bị co cứng, tổn thương dây chằng hoặc do các cấu trúc đốt sống bị sai lệch sau chấn thương.

3.3. Tê bì hoặc yếu cơ ở tay và vai

Khi cột sống cổ bị tổn thương, các dây thần kinh đi từ tủy sống đến cánh tay và vai có thể bị chèn ép. Điều này dẫn đến cảm giác tê bì hoặc mất cảm giác ở vùng tay, cổ, vai, gáy. Nếu cột sống cổ bị tổn thương nặng, người bệnh có thể gây liệt một phần hoặc hoàn toàn chi trên.

3.4. Đau đầu, chóng mặt, buồn nôn

Chấn thương vùng cổ có thể ảnh hưởng đến lưu thông máu lên não. Điều này gây ra các triệu chứng thần kinh như đau đầu âm ỉ, cảm giác choáng váng, chóng mặt, buồn nôn, mờ mắt,… Tình trạng này không chỉ gây khó chịu mà còn tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nếu không được kiểm soát kịp thời.

3.5. Rối loạn chức năng thần kinh

Ở một số trường hợp nặng, chấn thương cột sống cổ có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thần kinh trung ương. Người bệnh có thể xuất hiện tình trạng rối loạn nhịp tim, khó thở, mất kiểm soát tiểu tiện, đại tiện hoặc liệt tứ chi. Đây là những dấu hiệu nguy hiểm, cần được cấp cứu ngay lập tức để tránh biến chứng đe dọa đến tính mạng.

4. Mẹo giúp điều trị chấn thương cột sống cổ nhanh nhất

Cột sống cổ gặp chấn thương nếu không được xử lý đúng cách có thể để lại nhiều di chứng nặng nề, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe và khả năng vận động. Vì vậy, bên cạnh việc nhận biết sớm triệu chứng, người bệnh cũng cần nắm rõ những mẹo giúp điều trị chấn thương nhanh chóng và hiệu quả để quá trình phục hồi diễn ra thuận lợi hơn.

4.1. Đến ngay Bệnh viện FV để được chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả

Việc thăm khám tại cơ sở y tế uy tín đóng vai trò then chốt trong quá trình điều trị. Bệnh viện FV là một trong những địa chỉ khám chữa bệnh uy tín tại thành phố Hồ Chí Minh, được nhiều người bệnh tin tưởng.

Bệnh viện FV sở hữu đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Thần kinh – Cột sống hàng đầu, chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm trong chẩn đoán và điều trị các bệnh lý về xương khớp. Bên cạnh đó, bệnh viện ứng dụng công nghệ hiện đại như MRI, CT scan để đánh giá chính xác mức độ tổn thương. 

Dựa trên kết quả thăm khám chi tiết, các bác sĩ tại Bệnh viện FV sẽ lên phác đồ điều trị cá nhân hóa, phù hợp với tình trạng của từng bệnh nhân. Nhờ đó, quá trình phục hồi sẽ được rút ngắn tối đa, giúp người bệnh sớm trở lại cuộc sống sinh hoạt bình thường, đồng thời giảm thiểu biến chứng sau này.

4.2. Sử dụng nẹp cổ đúng cách

Sau khi bị chấn thương cột sống cổ, bác sĩ thường chỉ định người bệnh sử dụng nẹp cổ nhằm hạn chế vận động cổ, tránh tình trạng cổ bị lệch, vẹo hoặc tổn thương nặng hơn khi di chuyển. Từ đó giúp giảm áp lực và bảo vệ cột sống trong suốt quá trình hồi phục. 

Tuy nhiên, người bệnh cần lưu ý không nên lạm dụng nẹp cổ trong thời gian dài, bởi nếu đeo nẹp quá lâu có thể khiến các nhóm cơ vùng cổ bị yếu đi. Điều này dễ dẫn đến tình trạng cứng cổ,  yếu cơ cổ, giảm khả năng vận động và kéo dài thời gian điều trị.

4.3. Áp dụng liệu pháp R.I.C.E ngay sau chấn thương

Ngay sau khi cột sống cổ gặp chấn thương, người bệnh nên áp dụng liệu pháp R.I.C.E để giảm nhẹ tổn thương và hỗ trợ quá trình điều trị. Đây là phương pháp sơ cứu cơ bản, dễ thực hiện nhưng mang lại hiệu quả cao.

Liệu pháp R.I.C.E bao gồm 4 bước sơ cứu sau:

• R – Rest (Nghỉ ngơi): Người bệnh cần nghỉ ngơi hoàn toàn, tránh vận động mạnh, đặc biệt là các vận động vùng cổ để hạn chế tổn thương nặng hơn.
• I – Ice (Chườm lạnh): Vùng cổ cần được chườm lạnh trong vòng 24 – 48 giờ đầu sau chấn thương để giảm sưng viêm và đau nhức.
• C – Compression (Băng ép nhẹ): Sử dụng băng y tế để băng ép nhẹ quanh vùng cổ sẽ giúp hạn chế phù nề, tuy nhiên cần lưu ý không quấn quá chặt để tránh chèn ép dây thần kinh.
• E – Elevation (Kê cao đầu): Kê cao đầu nằm nghỉ nhằm hỗ trợ lưu thông máu và giảm áp lực lên cột sống cổ, giúp quá trình phục hồi diễn ra thuận lợi hơn.

4.4. Tập vật lý trị liệu để phục hồi chức năng

Vật lý trị liệu là phương pháp điều trị cần thiết giúp người bệnh phục hồi chức năng sau chấn thương cột sống cổ. Người bệnh có thể tập các bài tập giãn cơ nhẹ nhàng giúp giảm đau, phục hồi biên độ vận động của cổ và cải thiện chức năng cột sống cổ.

Tại Bệnh viện FV, người bệnh sẽ được hướng dẫn bài tập luyện cá nhân hóa, phù hợp với tình trạng tổn thương và thể trạng riêng biệt. Quá trình tập luyện sẽ được chuyên viên vật lý trị liệu hướng dẫn và theo dõi chặt chẽ, đảm bảo an toàn, đúng kỹ thuật và tối ưu hiệu quả hồi phục.

4.5. Điều chỉnh tư thế sinh hoạt và làm việc

Bên cạnh việc điều trị y tế và tập luyện, người bệnh cũng cần duy trì tư thế sinh hoạt và làm việc đúng cách. Điều này đóng vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi và phòng ngừa tái phát chấn thương. 

Người bệnh cần ngồi đúng tư thế, giữ lưng thẳng, tránh cúi gập hoặc nghiêng cổ trong thời gian dài, đặc biệt khi làm việc với máy tính hoặc điện thoại. Đồng thời, nên lựa chọn gối ngủ có độ cao phù hợp để nâng đỡ tốt đường cong tự nhiên của cột sống cổ, tránh tình trạng cổ căng cứng sau khi ngủ dậy. 

Ngoài ra, người bệnh cũng cần hạn chế bê vác vật nặng hoặc thực hiện các động tác mạnh, đột ngột. Vì như vậy có thể gây áp lực lên vùng cổ, làm tăng nguy cơ tổn thương và kéo dài thời gian hồi phục.

5. Khi nào cần đến bệnh viện?

Người bệnh cần nhanh chóng đến cơ sở y tế khi xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ chấn thương cột sống cổ. Đặc biệt, nếu sau khi bị chấn thương, tai nạn giao thông hoặc té ngã, người bệnh cảm thấy đau cổ dữ dội, cơn đau kéo dài, cần đến bệnh viện ngay. 

Ngoài ra, các triệu chứng như mất cảm giác, tê bì, yếu cơ ở tay hoặc chân, khó thở, đau đầu dữ dội, buồn nôn kéo dài, hoặc mất kiểm soát tiểu tiện và đại tiện,… đều là những dấu hiệu cảnh báo cột sống cổ đã bị tổn thương ở mức nghiêm trọng. Nếu không được xử trí kịp thời, tình trạng này có thể ảnh hưởng đến chức năng thần kinh và đe dọa tính mạng.

Vì vậy, đừng chủ quan hay chần chừ. Hãy đến ngay Bệnh viện FV để được các bác sĩ chuyên khoa thăm khám, chẩn đoán và can thiệp kịp thời. Nhờ đó, người bệnh có thể hạn chế biến chứng nguy hiểm và nâng cao hiệu quả điều trị.

6. Kết luận

Chấn thương cột sống cổ có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí dẫn đến liệt nếu không được điều trị đúng cách. Việc nhận biết sớm các triệu chứng lâm sàng là rất quan trọng để có thể can thiệp kịp thời, giúp giảm thiểu biến chứng. 

Mẹo quan trọng nhất để chữa khỏi nhanh chóng chính là đến ngay Bệnh viện FV để được chẩn đoán chính xác và áp dụng phương pháp điều trị hiện đại. Bên cạnh đó, việc kết hợp với vật lý trị liệu và điều chỉnh tư thế sinh hoạt sẽ giúp quá trình hồi phục diễn ra thuận lợi và nhanh chóng hơn.

TS.BS. Lê Trọng Phát – Trưởng khoa Chấn thương Chỉnh, Bệnh viện FV chia sẻ góc nhìn khách quan của mình khi làm việc tại Bệnh viện FV: “Bên cạnh cơ sở vật chất hiện đại, bệnh viện còn có quy trình chuyên môn chuẩn quốc tế đáp ứng được mong muốn chữa trị tốt nhất cho bệnh nhân.”

Cùng xem video clip TS.BS LÊ TRỌNG PHÁT – CHUYÊN GIA CHẤN THƯƠNG CHỈNH HÌNH

Chấn thương cột sống cổ không thể xem nhẹ. Hãy bảo vệ sức khỏe cột sống của bạn ngay hôm nay để tránh những hậu quả nghiêm trọng và đảm bảo chất lượng cuộc sống!

Liên hệ Bệnh viện FV để được thăm khám và điều trị các vấn đề liên quan đến chấn thương cột sống cổ.

Thông tin liên hệ Bệnh viện FV:

• Số điện thoại: (028) 35 11 33 33
• Website: https://www.fvhospital.com/vi/

Địa chỉ Bệnh viện FV: 6 Nguyễn Lương Bằng, Nam Sài Gòn (Phú Mỹ Hưng), Q7, Tp HCM