Theo thống kê của trường Đại học Y Hà Nội năm 2019, có khoảng 3 triệu trẻ em Việt bị nhược thị hay còn gọi là mắt lười, chứng bệnh về mắt thường bị “bỏ quên”. Nhược thị có thể dẫn đến giảm thị lực không thể phục hồi nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời trong giai đoạn vàng ở độ tuổi từ 4-12 tuổi.
Thời gian gần đây, tỉ lệ trẻ đến khám và điều trị tại FV được phát hiện mắc nhược thị ngày càng tăng. Đó là lý do Bệnh viện FV quyết định triển khai dịch vụ điều trị nhược thị cho trẻ em bằng phương pháp kích thích thị giác nhằm hỗ trợ các trẻ mắc bệnh này được điều trị kịp thời. Nhiều bệnh nhi thị lực chỉ ở mức dưới 2/10, sau 3 tháng kiên trì tập nhược thị thì thị lực của các bé có thể cải thiện lên đến 7-10/10.
Điều trị nhược thị ở trẻ em: Lĩnh vực còn bị bỏ trống
Nhược thị là tình trạng giảm thị lực do bất kỳ nguyên nào xuất hiện trong giai đoạn nhạy cảm của quá trình phát triển thị giác và tình trạng giảm thị lực này không cải thiện hoặc cải thiện rất ít sau khi điều trị được nguyên nhân. Nhiều nghiên cứu cho thấy giai đoạn nhạy cảm kéo dài từ sau sinh đến 5 tuổi. Bất kỳ nguyên nhân nào xảy ra trong giai đoạn này đều có thể gây nhược thị và thời điểm xuất hiện càng sớm khả năng bị nhược thị càng cao và càng trầm trọng. Nhược thị do một trong những nguyên nhân như sau: lé; bất đồng khúc xạ – khi chênh lệch khúc xạ giữa hai mắt từ 1 độ trở lên đối với viễn thị và loạn thị, 3 độ trở lên đối với cận thị; những bệnh lý xảy ra ở một hoặc hai mắt gây ra do sự che khuất môi trường trong suốt của mắt như: đục thủy tinh thể bẩm sinh, sẹo đục giác mạc, sụp mi nặng, xuất huyết tiền phòng, đục dịch kính nặng,…
Đây là bệnh có thể chữa khỏi nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Tuy nhiên, căn bệnh này hầu như bị bỏ quên và thiếu cơ sở y tế triển khai dịch vụ điều trị nhược thị chuyên sâu. Điều này bở lỡ cơ hội phục hồi thị lực cho các bé mắc nhược thị được điều trị trong “giai đoạn vàng”
Trước tình hình ngày càng nhiều trẻ em đến khám mắt tại khoa Mắt và Phẫu thuật khúc xạ được chẩn đoán bị nhược thị, bệnh viện FV quyết định triển khai dịch vụ điều trị nhược thị cho trẻ em. Bs. Nguyễn Thị Mai, Trưởng khoa Mắt và Phẫu thuật khúc xạ, Bệnh viện FV cho biết: “Quá trình hình thành và phát triển thị giác của trẻ diễn ra từ lúc sơ sinh cho tới khoảng 12 tuổi. Nhiều nghiên cứu cho thấy nhược thị do lé có thể hồi phục nếu can thiệp điều trị trước 9 tuổi, nhược thị do bất đồng khúc xạ có thể hồi phục tốt nếu can thiệp điều trị trước 12 tuổi. Do đó đối với trẻ bị nhược thị dưới 12 tuổi việc điều trị là bắt buộc vì có khả năng hồi phục. Các trẻ từ 12 tuổi trở lên vẫn có khả năng hồi phục nhưng không cao. Những trẻ này vẫn nên điều trị thử nếu trước đó trẻ chưa từng được điều trị Trẻ bị nhược thị không được điều trị thì khi trưởng thành có thị lực rất kém. Việc triển khai dịch vụ điều trị nhược thị cho trẻ em tại FV vì thế mang một ý nghĩa cộng đồng đặc biệt, giúp trẻ nhược thị có cơ hội có được đôi mắt sáng bình thường”.
Bs. Nguyễn Thị Mai cho biết, dịch vụ điều trị nhược thị của FV sẽ mở ra cơ hội lấy lại thị lực bình thường cho nhiều trẻ em.
Phương pháp điều trị nhược thị bằng kích thích thị giác có gì đặc biệt?
Phương pháp điều trị nhược thị tại FV có nhiều bước, trong đó nổi bật là biện pháp kích thích thị giác, bao gồm các bài tập chuyên biệt với phần mềm tập nhược thị và các bài tập mắt đi kèm. Các bài tập dành cho nhược thị sẽ được thiết kế riêng cho từng bệnh nhân dựa trên tình trạng cụ thể của bé, mục đích tăng cường sự liên kết giữa mắt và não, cải thiện khả năng nhận biết và xử lý hình ảnh của não bộ.
Phần mềm tập nhược thị là một ứng dụng được thiết kế để kích thích thị giác. Khi tập với phần mềm này, trẻ sẽ được đeo một loại kính đặc biệt có thể phân cực, giúp kích thích thị lực của trẻ. Phương pháp này rất phù hợp với trẻ em, bởi nó tạo ra một môi trường luyện tập vui nhộn và thú vị cho trẻ, giúp các bé hứng thú và kiên trì hơn. Các bài tập dành cho nhược thị có nhiều ưu điểm: không cần phẫu thuật, không gây đau và có thể luyện tập tại nhà.
Chuyên viên khúc xạ nhãn khoa của Bệnh viện FV hướng dẫn trẻ thực hành bài tập nhược thị
“Các bài tập nhược thị là các bài tập mắt đơn giản như che mắt, nhìn xa-gần, các bài tập như tô màu, vẽ tranh,… những trò chơi có độ chính xác cao được Chuyên viên khúc xạ nhãn khoa hướng dẫn và giám sát để trẻ thực hiện hằng ngày tại nhà. Các bài tập nhược thị giúp cải thiện sự linh hoạt của mắt và hỗ trợ quá trình phục hồi thị lực của trẻ”, Nguyễn Trương Vĩnh Bình – chuyên viên khúc xạ nhãn khoa, Bệnh viện FV giải thích.
Tập nhược thị với phần mềm tạo hứng thú cho trẻ vì cảm giác như một trò chơi
Hiện tại, FV gói tập nhược thị thường có 10 buổi, mỗi buổi từ 45-60 phút trong đó trẻ được tập mỗi tuần 1 buổi tập 1 kèm 1 tại bệnh viện với chuyên viên khúc xạ nhãn khoa, các buổi còn lại sẽ tập ở nhà. Với các buổi tập ở nhà, cha mẹ sẽ là người giám sát trẻ tập, ghi hình buổi tập gửi cho chuyên viên khúc xạ theo dõi. Thị lực của trẻ sẽ được bác sĩ nhãn khoa đánh giá theo từng tuần.
Phương pháp này được các phụ huynh nhận xét là rất hiệu quả, mang lại những tiến bộ bất ngờ cho khả năng phục hồi thị giác cho trẻ. Bác sĩ Mai cho biết, nhiều bệnh nhi thị lực chỉ ở mức dưới 2/10, sau 3 tháng kiên trì tập nhược thị thì thị lực của các bé có thể cải thiện lên đến 7-10/10
Chị Phan Thị Ngọc Trâm chia sẻ kết quả tập nhược thị khả quan của con tại FV
Chị Phan Thị Ngọc Trâm (TP.HCM), phụ huynh của bé Nguyễn Trâm Anh (7 tuổi) vui mừng chia sẻ: “Con tôi bị phát hiện nhược thị sau một lần tình cờ đi khám mắt. Tuy nhiên, bệnh viện nơi bé khám mắt lại không có dịch vụ điều trị nhược thị cho trẻ. Tôi tìm đến Bệnh viện FV theo giới thiệu của người quen. Sau khi được bác sĩ tư vấn về phương pháp điều trị nhược thị, tôi đã quyết định cho con tôi thử phương pháp này. Kết quả thật bất ngờ: sau 5 buổi điều trị, thị lực của bé đã tăng từ 5/10 lên đến 9/10.”
Theo bác sĩ Nguyễn Thị Mai, bệnh nhược thị ở trẻ em thường khó nhận biết bởi trẻ ít khi phàn nàn về thị lực của mình, nhất là các bé bị nhược thị một bên mắt lại càng khó được phát hiện. “Các bậc cha mẹ nên đưa con, từ 3 tuổi trở lên, kiểm tra thị lực định kỳ, đặc biệt khi trẻ có những dấu hiệu như nheo mắt khi nhìn, nghiêng đầu, nhăn mặt, hay đưa mắt gần vật thể khi nhìn”, bác sĩ Mai khuyến cáo.
Để tìm hiểu thêm về điều trị nhược thị cho trẻ, bạn đọc có thể liên hệ Khoa Mắt và Phẫu thuật khúc xạ, bệnh viện FV qua số điện thoại: (028) 54 11 33 33 – máy nhánh 2000.
